Przez wielu określana jako “w pracy nie przystoi”. Często mylona z agresją. Irytująca dla osób z niskim poczuciem własnej wartości. Ceniona przez świadomych przedsiębiorców i liderów. Święty Graal komunikacji. Wyświechtana fraza czy niedościgniony wzór komunikacji?
Czym tak naprawdę jest jest asertywność w biznesie?
Pierwsze skojarzenia jakie najczęściej nam przychodzą do głowy to:
- umiejętność mówienia nie
- umiejętność wyrażania swoich potrzeb
- egzekwowanie swoich praw
- umiejętność reagowania i rozwiązywania problemów i konfliktów
- wiedza jak postawić granicę
Rozprawmy się z tym raz na zawsze i przyjrzyjmy definicji asertywności:
Asertywność to umiejętność wyrażania swoich myśli, uczuć i przekonań w sposób otwarty, uczciwy i bezpośredni, nie naruszając przy tym praw innych osób”. W kontekście biznesowym, oznacza to zdolność do komunikowania swoich potrzeb, granic i oczekiwań w sposób jasny i szanujący innych.
Dlaczego tak trudno być asertywnym?
Niewielu ludzi potrafi być prawdziwie asertywnym. Prowadząc szkolenia biznesowe widzę jak niewiele osób potrafi odmówić, by pozostać w zgodzie z samym sobą. Bo się każdy:
Powód 1: “Nasz klient nasz pan”, czyli odlschoolowe prowadzenie firmy
Zdarza się, że właściciel firmy zapomina, że ma prawo do odmowy. Nie chcąc stracić klienta – pojawia się uległość. Nawet w sytuacjach, gdy kontrahent przegina.
Prawda jest taka, że osoba asertywna potrafi postawić granice przy jednoczesnym szanowaniu oczekiwań klienta. Otwiera się wtedy na rozmowę w granicach szacunku dla drugiej strony, ale też pozwala sobie na jednoznaczne wyrażanie swojego zdania.
Powód 2: Strach przed konfliktami, czyli zamiatanie pod dywan
Unikanie za wszelką cenę sytuacji konfliktowych to droga na krótką metę. Niestety, nie każdy lider rozumie pojęcie asertywności. Stąd, by komunikat nie został odebrany jako obraźliwy, ten nigdy nie zostaje wypowiedziany. Zdarza się, że nawet konstruktywna krytyka przychodzi z trudem.
Asertywność nie polega na mówieniu wszystkiego, co przychodzi nam na myśl. Zarówno szef prowadzący swój biznes, menedżer jak i każdy pracownik mogą wyznaczać granice, nie muszą się na wszystko zgadzać. I nikogo w tym stawaniu granic nie trzeba obrażać.
Powód 3: “Kultura rekinów”, czyli ciągle obecna bujda na resorach
Zdarzają się jeszcze miejsca, które promują bardziej agresywne lub pasywne podejście do komunikacji. W środowiskach, gdzie dominuje “kultura rekinów”, asertywność może być błędnie postrzegana jako słabość. Z tego powodu ludzie boją się prosić o pomoc, nie wyrażają swoich prawdziwych opinii ani wzajemnych oczekiwań.
Paradoksalnie, asertywna postawa w tego typu świecie biznesu może dać nam całkiem dobre relacje. Pokazujemy w ten sposób swoją pewność siebie, która jest ceniona. Dlatego jeśli boisz, się że “rekiny” Cię pożrą – tym bardziej nie ulegaj! Nie obawiaj się wyrażać swoich oczekiwań i swoich opinii. Pokaż, że wiesz czym jest postawa asertywna i pozwól sobie odczuwać dumę z tego powodu.
Powód 4: Brak umiejętności, czyli szkolenie z asertywności w biznesie się jeszcze nie odbyło
Wiem, że brzmi to jak słaba wymówka, ale szkoląc w firmach od blisko 8 lat widzę, że niewielu ludzi wie, czym tak naprawdę jest asertywność. Owszem, niektórzy boją się pokazywać swoją asertywność, ale jednak większość osób realnie doświadcza problemu z wyrażaniem siebie, bo nie wiedzą jak to zrobić.
Na szczęście umiejętności zachowań asertywnych może nauczyć się każdy. Przedsiębiorstwa rosną, gdy każdy członek zespołu wie, że wyrażanie swojego zdania musi się odbywać w granicach szacunku, pomgą sobie ufać i pomagać, co sprzyja budowaniu długofalowych relacji.
Powód 5: Stereotypy, czyli kto powinien komu ulegać i dlaczego
Zaskakujące jest jak często stereotypy płciowe, wiekowe czy “stażowe” mogą wpływać na relacje pracownik-pracodawca czy pracownik-pracownik. Wciąż zdarza się, że kobiety, które są asertywne, bywają postrzegane za roszczeniowe, a asertywni mężczyźni jako agresywni.
Młoda asertywna osoba może być postrzegana jako niewychowana, a dojrzała (także stażem pracy) asertywna jako leniwa czy wygodna.
Codzienne sytuacje biznesowe, w których przydaje się asertywność
- Negocjacje kontraktów
- Zarządzanie konfliktem
- Prośba o podwyżkę lub awans
- Prowadzenie projektów
- Odpieranie nierozsądnych żądań
- Feedback
- Obrona swoich pomysłów
- Rozmowy z klientami
- Zarządzanie zmianą
- Odmawianie
- Radzenie sobie z oporem
- Ocena ryzyka
- Rozmowy kwalifikacyjne
- Zarządzanie czasem
- Dyskusje strategiczne
Wnioski, z którymi najczęściej wychodzą uczestnicy moich szkoleń z asertywności
- Każdy ma prawo stawiać granice – zarówno właściciel firmy, pracownik i klient – i to jest okay. To właśnie wyraz zachowania szacunku.
- Asertywność w pracy to pożądana i niezwykle ważna postawa w nowoczesnej strukturze, którą chcemy tworzyć.
- To umiejętność powiedzenia nie, ale także powiedzenia tak. Mam prawo mówić o swoich potrzebach. Jak inaczej ktokolwiek miałby wiedzieć, czego chcę?
- Asertywność to przenikająca się kompetencja zarówno w życiu prywatnym jak i w życiu zawodowym.
- Asertywność daje nam możliwość zwolnić i sprawdzić, w jaki sposób chcemy tak naprawdę odpowiadać.
